Ποδόσφαιρο και πολιτική

Με αφορμή την ενέργεια του Γιώργου Κατίδη, αλλά και τις προεκτάσεις που πήρε περί ναζιστικού χαιρετισμού, ήρθαν στο μυαλό μας οι ανάλογες ενέργειες του Πάολο Ντι Κάνιο που χαιρετούσε ναζιστικά μπροστά στους οπαδούς της Λάτσιο, γνωστοί για τις ακροδεξιές τους αντιλήψεις. Δεν είναι όμως μόνο αυτές οι περιπτώσεις που η πολιτική συνδέεται με το ποδόσφαιρο.

Ο φασισμός, η πιο ακραία μορφή καπιταλιστικής εκμετάλλευσης, ήταν ο πρώτος που επιχείρησε να αξιοποιήσει το ποδόσφαιρο. Στο Παγκόσμιο Κύπελλο του 1934 ο Μουσολίνι μετέτρεψε το Μουντιάλ σε προπαγανδιστική φιέστα του καθεστώτος του. Η κατάκτηση του τροπαίου το 1938 από την Ιταλία έδωσε αφορμή για την ίδια προπαγάνδα. Η τύχη των παιχτών της Αυστριακής Βούντερτιμ, όταν η χώρα τους προσαρτήθηκε στη ναζιστική Γερμανία, δεν ήταν και η καλύτερη. Όσοι δεν προσαρμόστηκαν στο «αμιγώς γερμανικό στιλ», χάθηκαν. Πέρα από αυτά ο Μουσολίνι ήταν αναμειγμένος και στα διοικητικά δρώμενα της Λάτσιο, το γήπεδο της οποίας χτίστηκε από τον ίδιο.

Η δικτατορία Φράνκο στην Ισπανία διήρκησε από το 1939 έως το 1975. Επί εποχής Φράνκο, η ομάδα της Μπαρτσελόνα υπέστη μαζικά πλήγματα και πολλαπλά σαμποτάζ, καθώς πέραν της συμπάθειας και της ενασχόλησης του Φράνκο με την μισητή αντίπαλο Ρεάλ Μαδρίτης, η Μπαρτσελόνα είναι και ομάδα της Καταλονίας, που αγωνίζεται για την ανεξαρτικοποίησης της ενώ θεωρείται πως οι Καταλανοί είναι αριστερής αντίληψης. Η απαγόρευση της καταλανικής διαλέκτου, το κλείσιμο του γηπέδου της, η δολοφονία διοικητικού στελέχους και η εξορία του προέδρου, είναι μερικά από τα πιο τρανταχτά παραδείγματα των κακών που υπέστη η ομάδα της Βαρκελώνης επί δικτατορίας Φράνκο.

Κατά την διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και συγκεκριμένα το καλοκαίρι του 1942, όταν ακόμη η Ουκρανία τελούσε υπό Ναζιστική κατοχή, η πλειοψηφία των παικτών της Ντιναμό Κιέβου, εργάζονταν σε αρτοποιείο, παίζοντας ποδόσφαιρο μόνο στον ελεύθερο τους χρόνο. Με παραίνεση του καθηγητή αθλητισμού του 6ου συντάγματος Σιδηροδρομικών, Γκεόργκι Σβετσόφ, δημιουργήθηκε η Μικτή Κιέβου, προκειμένου να συμμετάσχει σε παιχνίδια εναντίων των γερμανικών ομάδων που αποτελούνταν κυρίως από επίλεκτους ποδοσφαιριστές των στρατιωτικών μονάδων. Το όνομα της ομάδας ήταν Σταρτ, που συμβόλιζε μια νέα προσπάθεια. Η Σταρτ κέρδιζε ασταμάτητα τους Γερμανούς στρατιώτες, οι οποίοι αποφάσισαν να φτιάξουν την Φλάκελφ με σκοπό να καταφέρουν να νικήσουν, συγκεντρώνοντας τους καλύτερους στρατιώτες. Η Σταρτ νίκησε δύο συνεχόμενες φορές την Φλάκελφ. Αμέσως, οι Ναζί διέταξαν την διάλυση της Ουκρανικής ομάδας και στη συνέχεια συνέλαβαν και βασάνισαν τους παίκτες, ενώ αρκετούς από αυτούς τους έστειλαν στο στρατόπεδο συγκέντρωσης του Σίρετζ. Το ματς με την Φλακελφ ωστόσο, θεωρείται ως μια από τις σημαντικότερες πράξεις αντίστασης που συνέβησαν κατά την διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.

Δύο χρόνια πριν την ανάληψη του Παγκοσμίου κυπέλλου από την Αργεντινή το 1978, ο στρατηγός Χόρχε Βιντέλα, έχει αναλάβει τα ηνία της χώρας. Χιλιάδες άτομα εκτελέστηκαν, βασανίστηκαν, φυλακίστηκαν κι άλλα εξαφανίστηκαν μυστηριωδώς από προσώπου γης. Γι' αυτό και η ανάθεση του Μουντιάλ, αποτέλεσε για το καθεστώς του Αργεντίνου δικτάτορα, την καλύτερη ευκαιρία, για να "κουκουλώσει" τα εγκλήματά του. Ωστόσο, όσο κι αν η ανάθεση, προκάλεσε την γενική κατακραυγή της διεθνούς αμνηστίας, οι άνθρωποι της ΦΙΦΑ κράτησαν κλειστά τα αυτιά τους. Η Αρεντινή εν τέλει αναδείχθηκε παγκόσμια πρωταθλήτρια, με αρκετούς διαιτητές να είναι μιλημένοι και τους ποδοσφαιριστές του Περού να αποκαλύπτουν πως η ήττα τους στον αγώνα με τους Αργεντίνους ήταν «στημένη».

Το 1986 η Νάπολι αναδείχθηκε πρωταθλήτρια Ιταλίας έχοντας εντάξει στο δυναμικό της τον Ντιέγκο Μαραντόντα. Θεωρείται ως μια τεράστια επιτυχία του ιταλικού νότου απέναντι στο ποδοσφαιρικό κατεστημένο του ιταλικού βορρά, απέναντι δηλαδή στις Ίντερ, Μίλαν και Γιουβέντους. Ο Μαραντόνα συνέκρινε πολλές φορές τις συνθήκες συμβίωσης ανάμεσα σε νότο και βορρά ασκώντας και πολιτική κριτική, κάνοντας τους ναπολιτάνους να τον θεωρούν ως σύμβολο. Την ίδια χρονιά ο Μαραντόνα μίλησε για πολιτικά θέματα και για τον αγώνα του Μουντιάλ ανάμεσα σε Αργεντινή και Αγγλία. Ο Μαραντόνα πήρε από το χέρι την Αργεντινή, νικώντας τους Άγγλους, θέλοντας να ξεπλύνει την ντροπή του πολέμου στα νησιά Φόκλαντ απέναντι στους κατακτητές Άγγλους.

Η 13η Μαίου του 1990 αποτελεί μια από τις πιο φρικτές ημέρες για το ποδόσφαιρο, καθώς στο γήπεδο Μάξιμιρ του Ζάγκρεμπ σημειώθηκαν πρωτοφανή επεισόδια μεταξύ των οπαδών της Ντιναμό Ζάγκρεμπ και των οπαδών του Ερυθρού Αστέρα. Από τις ταραχές που ξέσπασαν, τραυματίστηκαν 60 άνθρωποι μερικοί, εκ των οποίων από πυροβολισμό, ενώ άλλοι δηλητηριάστηκαν από αέρια. Ο αγώνας διεξήχθη λίγες μέρες μετά τις πρώτες ελεύθερες εκλογές στην Γιουγκοσλαβία. Οι οπαδοί του Ερυθρού Αστέρα άρχισαν να ξηλώνουν τις διαφημιστικές πινακίδες και στη συνέχεια επιτέθηκαν στους οπαδούς της Ντιναμό με καρέκλες και μαχαίρια, τραγουδώντας εθνικιστικά τραγούδια όπως το «Ζάγκρεμπ είναι Σέρβικο» και το θα «σκοτώσουμε τον Τούτζμαν» (ο οποίος είχε βγει πρώτος στις εκλογές). Την ώρα που οι μάχες μέσα και έξω από το γήπεδο μεταξύ οπαδών και αστυνομικών συνεχιζόντουσαν, ο αρχηγός της Ντιναμό, Ζβόνιμιρ Μπόμπαν, επιτέθηκε σε αστυνομικό επειδή χτυπούσε έναν οπαδό της ομάδας του. Την ίδια στιγμή οι υπόλοιποι οπαδοί της Ντιναμό λειτούργησαν ως φύλακες του Μπόμπαν, ο οποίος ανακηρύχθηκε τελικά εθνικός ήρωας στην Κροατία. Οι ποινές που του απαγγέλθηκαν στο δικαστήριο, αναστάλθηκαν λίγους μήνες αργότερα, αφού ο αστυνομικός που αποδείχθηκε πως ήταν Βόσνιος μουσουλμάνος, τον συγχώρησε για την πράξη του. Αυτός ο “ποδοσφαιρικός” αγώνας αποτέλεσε ακόμη και για τους Γιουγκοσλάβους, την αρχή του τέλους για το ενωμένο κράτος ( λίγους μήνες αργότερα ξεκίνησε ο εμφύλιος πόλεμος), ενώ ακόμη και σήμερα οι ταραχές αυτές θεωρούνται ως η έναρξη της Κροατικής επανάστασης.

Στις 30 Ιουνίου του 2001 Γροιλανδία και Θιβέτ πήραν την δύσκολη απόφαση και αγωνίστηκαν μεταξύ τους, σε έναν και μοναδικό διεθνές αγώνα, που προκάλεσε την αντίδραση της ΦΙΦΑ η οποία φοβήθηκε ότι θα υπάρξουν αντιδράσεις από τους Κινέζους πολιτικούς.  Εν τέλη ο αγώνας διεξήχθη στο στάδιο της Κοπεγχάγης μπροστά σε 5.000 ενθουσιασμένους φιλάθλους και το αποτέλεσμα ήταν εκπληκτικό. Όχι τόσο για το τελικό 4-1 υπέρ της Γροιλανδίας, όσο γιατί ο ενθουσιασμός νίκησε την ικανότητα. Αξίζει δε να σημειωθεί πως η ομάδα της Γροιλανδίας δημιουργήθηκε 48 ώρες πριν από το παιχνίδι, ενώ οι παίκτες του Θιβέτ, ταξίδεψαν για πρώτη φορά μακριά από την χώρα τους. Μετά το τέλος του αγώνα, ο θρησκευτικός ηγέτης του Θίβετ, Δαλάι Λάμα, κατέβηκε στον αγωνιστικό χώρο προκειμένου να συγχαρεί τους παίκτες για την προσπάθειά τους, ενώ πήρε και μία από τις φανέλες για αναμνηστικό.

Στις αρχές του 2013 ο Μάριο Μπαλοτέλι εντάσσεται στο δυναμικό της Μίλαν, της οποίας πρόεδρος της είναι ο πρώην Ιταλός πρωθυπουργός Σίλβιο Μπερλουσκόνι. Πέραν από την υψίστης αγωνιστικής σημασίας που έχει η μεταγραφή του Μπαλοτέλι, αποτελεί και επικοινωνιακή επιτυχία για τον Μπερλουσκόνι. Σύμφωνα με την Corriere Della Sera, η απόκτηση του Σούπερ Μάριο, μπορεί να αποφέρει στον Μπερλουσκόνι περίπου 200.000 ψήφους, μόνο στην ευρύτερη περιοχή του Μιλάνου και της βορείου Ιταλίας (Λομβαρδία), ενώ η La Stampa κάνει λόγο για 400.000 ψήφους σε ολόκληρη την Ιταλία! Αυτό μεταφράζεται σε παραπάνω από 2% άνοδο στα ποσοστά του πρώην πρωθυπουργού της Ιταλίας. Αύξηση που μπορεί να αποδειχθεί καθοριστική ακόμα και για το αποτέλεσμα των εκλογών.